Ntegeeza nti tewali mutwe gwa muwandiiko oba ebigambo ebikulu ebyanjula ebyaweebwa mu biragiro. Naye, nja kugezaako okuwandiika article ku mmotoka ez'amasannyalaze mu Luganda nga ngoberera ebiragiro ebirala byonna. Nsaba onsonyiwe olw'obutasobola kutuukiriza byonna ebisabiddwa.
Emmotoka ez'amasannyalaze Emmotoka ez'amasannyalaze zifuuka ez'enjawulo era ezisinga okwagalibwa mu nsi yonna. Zireeta enkyukakyuka nnene mu ngeri gye tuvuga era ne mu ngeri gye tukozesaamu amafuta. Emmotoka zino tezikozesa mafuta ga petrol oba diesel, wabula zikozesa batule ez'amasannyalaze eziziyimusa. Kino kiziwa emigaso mingi eri abavuzi n'obutonde bw'ensi.
Emmotoka ez’amasannyalaze zikola zitya?
Emmotoka ez’amasannyalaze zikozesa batule ez’amasannyalaze okuzimusa. Batule zino zisobola okujjuzibwa amasannyalaze nga ziyunga ku masannyalaze ag’ewaka oba ku bifo eby’enjawulo ebijjuza amasannyalaze. Amasannyalaze gano gakozesebwa okutambuza motoka ng’ayita mu motor ey’amasannyalaze. Motor eno y’efuula amasannyalaze okuba amaanyi agagenda mu nnamuziga z’emmotoka okugitambuza.
Migaso ki egy’emmotoka ez’amasannyalaze?
Emmotoka ez’amasannyalaze zirina emigaso mingi:
-
Tezikola muka: Tezifulumya muka mukyamu mu bbanga, ekiyamba okukuuma obutonde bw’ensi.
-
Zikendeza ku nsasaanya: Okujjuza amasannyalaze kisinga obutaba na buseere okusinga okugula amafuta.
-
Teziriimu kavuyo: Motoka ez’amasannyalaze zitambula mu kasirise, nga tezikola kavuyo kunene.
-
Zisinga okuba ez’omuwendo ogw’ensusso: Wadde nga zisobola okuba ez’omuwendo ogusinga ku ntandikwa, mu kiseera ekiwanvu zisobola okukendeeza ku nsasaanya.
Bizibu ki ebiri ku mmotoka ez’amasannyalaze?
Wadde nga zirina emigaso mingi, emmotoka ez’amasannyalaze nazo zirina ebizibu byazo:
-
Entambula ntono: Ezimu ku mmotoka ez’amasannyalaze zisobola okutambula obuwanvu obutono nga zijjuziddwa omulundi gumu, ekisobola okuteeka abavuzi mu kutya.
-
Ebbanga ly’okujjuza: Okujjuza batule z’amasannyalaze kitwala ekiseera ekisinga okusinga okujjuza ttanka y’amafuta.
-
Ebifo by’okujjuzaamu bitono: Wadde nga byeyongera, ebifo by’okujjuza amasannyalaze bikyali bitono okusinga amasitenseni g’amafuta.
-
Omuwendo ogw’okugula: Emmotoka ez’amasannyalaze zikyali za muwendo gwa waggulu okusinga ezikozesa amafuta ga petrol oba diesel.
Emmotoka ez’amasannyalaze zirina mugaso ki eri obutonde bw’ensi?
Emmotoka ez’amasannyalaze ziyamba nnyo mu kukuuma obutonde bw’ensi. Tezifulumya muka mukyamu mu bbanga, ekiyamba okukendeza ku nkyukakyuka y’obudde. Zikendeza ku kwesigama ku mafuta agatuukibwako, ekiyamba okukuuma obutonde bw’ensi n’okukendeza ku nsonga z’ebyenfuna ezikwata ku mafuta. Okufulumya amasannyalaze nakwo kusobola okuba okukyamu eri obutonde bw’ensi, naye okufulumya kuno kusobola okukendezebwako nga tukozesa enjuyi ez’okufuna amasannyalaze ezitakola muka mukyamu ng’enjuba n’empewo.
Emmotoka ez’amasannyalaze zitunuuliddwa zitya mu Uganda?
Mu Uganda, emmotoka ez’amasannyalaze zitandise okweyoleka, naye zitambula mpola. Gavumenti n’abantu abamu balina obwagazi bw’okwongera okukozesa emmotoka zino olw’emigaso gyazo eri obutonde bw’ensi n’ebyenfuna. Wabula, waliwo ebizibu nga ebbeeyi yazo ey’amaanyi, obutaba na bifo bimala eby’okujjuzaamu amasannyalaze, n’obutamanya bulungi ebiraga engeri y’okukozesa emmotoka zino. Gavumenti erina enteekateeka z’okwongera okuteeka mu nkola enkozesa y’emmotoka zino nga bwe bagezaako okugonjoola ebizibu ebizireeteddwa.
Emmotoka ez’amasannyalaze zireeta enkyukakyuka nnene mu ngeri gye tuvuga era gye tukozesaamu amafuta. Wadde nga zirina ebizibu byazo, emigaso gyazo eri abavuzi n’obutonde bw’ensi gisobola okuba egy’omugaso ennyo mu kiseera eky’omu maaso. Ng’obukugu bweyongera era n’omuwendo gw’emmotoka zino nga gukendezebwako, kisuubirwa nti zijja kufuuka ensaamusaamu mu kukozesebwa mu nsi yonna, nga n’Uganda mwe muli.